Şamar oğlanı; herkesin azarladığı ve hıncını aldığı, devamlı suçlu bulunan ve tamamı karşısında ‘gıkının çıkmadığı’ kimse anlamında kullandığımız bir deyim. Bir nevi ‘günah keçisi’ anlamına da gelen şamar oğlanı deyimin nerden geldiğini biliyor musunuz? Öğrenince çok şaşıracaksınız…
‘Şamar oğlanı’nın ilginç bir hikayesi var.
16. Ve 17. Yüzyıllarda feodal düzenin hakimiyeti sonucu, üst sınıf ve alt katman arasındaki uçurum iyice açılmıştı. Öyle ki soylu kesim, kendisini halktan çok üstün görüyor ve onlarla herhangi bir yakın temas kurmaktan kaçınıyordu.
Dolayısıyla saray mensubu ve asilzade çocuklarının halkın arasına karışıp, onlarla aynı dersliklerde eğitim almaları düşünülemezdi. Doğal olarak en iyi hoca ve alimler, saray, şato ve konaklara bu çocukların ayağına getiriliyordu.
Ancak o dehemmiyet eğitim sırasında dayak ve cezalandırma çok yaygındı ve tabi ki bu yöntemin asil çocuklar üzerinde kullanılması mümkün değildi.
“BİRİ SUÇ İŞLİYOR, DİĞERİ DAYAK YİYOR”
İşte buna çözüm olarak alt tabakadan olan bir çocuk, ders sırasında bu dayağı yemek için hazır bulunuyordu. Asilzade çocuğunun işlediği her hatada şamar ve sopayı bu çocuk yiyordu.
öteki bir ayrıntı da, derse katılan bu halk çocuğunun birşeyler öğrenmemesi için sağır kimseler arasından seçilmesi ya da bilhassa bu iş için sağır edilmesiydi. Şamar Oğlanının İngilizcesi “Whipping boy” dur.
